HAN Diversiteitsdag

Jaarlijks organiseert de HAN de Diversiteitsdag. Elmar Noteboom was de hoofdspreker en sprak over de noodzaak die er onder jongeren heerst aan een schoolsysteem waar niet enkel aandacht is voor kwalificatie, maar ook socialisatie en persoonsvorming, hoe hij hier vorm aan geeft met InDifferent en wat de resultaten zijn. Ook had Elmar vier InDifferent jongeren meegenomen die allen hun eigen verhaal vertelden. Vervolgens was er een voorstelling van Boys won’t be boys. Tenslotte was er een nagesprek met alle deelnemers en bezoekers in de zaal en de avond werd afgesloten met een borrel.

Arnhemse stadsgesprekken

Het thema van deze editie van de Arnhemse stadsgesprekken was ‘Eenzaamheid – hoe (dis)connected bij jij?’. InDifferent was mede organisator en Elmar was een van de vijf sprekers. Hij vertelde over de eenzaamheid die jongeren kunnen hebben, ondanks dat ze veel vrienden hebben, als ze rondlopen met identiteitsproblemen die ze niet durven te delen. Er waren veel jongeren van InDifferent aanwezig die een belangrijke en positieve bijdrage aan het gesprek hebben geleverd.

Oostpool Queercast

Luister naar de Queercast van Oostpool! Host Vinny Tailor gaat tijdens vijf afleveringen aan de hand van vijf verschillende thema’s in gesprek met gedragswetenschapper Jonas Roelens en oprichter van InDifferent Elmar Noteboom over (de emancipatie van) queerness. Ga naar de Queercast

InDifferent is geen groep van outcasts

Interview in de Cultuurkrant.

Kunst is een mooi instrument om vooroordelen en discriminatie te bestrijden, vindt Elmar Noteboom, kunstdocent en oprichter van InDifferent. Met zijn totaal inclusieve beweging wil hij de sfeer op scholen veranderen.

Met verplichte pestprotocollen en op veel scholen ook een GSA, een Gender & Sexuality Alliance, heb je toch niet nog een organisatie nodig die discriminatie en uitsluiting bestrijdt? Jazeker wel, zegt Noteboom. Een pestprotocol wordt pas uit de la gehaald als de schade is gedaan. Met zijn stichting InDifferent biedt hij programma’s, creatieve en informatieve activiteiten aan die ook preventief werken en actief een mentaliteitsverandering teweegbrengen, door middel van gesprek en samenwerking. Het is een community van leerlingen en docenten die zich samen inzetten vóór diversiteit en tégen discriminatie op school.

Het idee voor InDifferent ontstond tijdens een pauze door een vraag van een leerling. Geen stille jongen, en al ‘uit de kast’. Wel als enige op de totaal 1200 leerlingen van het Dorenweerd College in Doorwerth. Dat kón toch niet kloppen. Gesteund door Noteboom wilde hij een GSA oprichten. Zelf had Noteboom in zijn schooltijd evenmin homoseksuele rolmodellen of gesprekspartners. Bovendien was hij als ‘Indische jongen’ nét anders dan de anderen.
Dat was het begin van InDifferent dat, anders dan GSA, inclusiviteit in de breedst mogelijke zin bepleit: voor lhbtiq+-jongeren, jongeren van kleur of met een biculturele achtergrond, uit religieuze gemeenschappen, leerlingen met gescheiden ouders. Jongeren die helemaal voldoen aan het ‘ideaalplaatje’, maar zich óók betrokken en solidair voelen, kunnen zich aansluiten. “InDifferent is geen groep van outcasts.”

Wat doet InDifferent anders?

“Een uitgekristalliseerde methode is er nog niet. Wij bedenken met de leerlingen het hele jaar door verschillende activiteiten, in en buiten school. Kunstprojecten in de gemeente, posteracties, podcasts, een handtekeningenactie tegen het scheldwoord ‘homo’ én zorgen dat de directie zich daarover uitspreekt. Zo verander je regelgeving en sfeer op een school.”

Tijdens de coronaperiode is Noteboom met een coach begonnen zijn werkwijze op papier te zetten; een mix van zijn visie en zijn ervaring als kunstdocent en als organisator van InDifferent-groepen op, tot op heden, zes aangesloten scholen in de regio Arnhem (“we krijgen veel nieuwe aanvragen, zeker sinds ik dit jaar tot ‘Arnhemse Held’ ben uitgeroepen”).
Vertrekpunt voor Noteboom is de verstoorde balans tussen de drie ‘doeldomeinen van onderwijs’ zoals geformuleerd door pedagoog Gert Biesta: kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming. De nadruk is te sterk op kwalificatie komen te liggen, het voorbereiden op economische zelfstandigheid. “Maar school is een belangrijke ontwikkeltijd. Daar wil je leerlingen in een veilige sfeer doorheen loodsen.”

De ‘InDifferent-methode’ moet vorm krijgen in een modulair, flexibel in te passen stappenplan. Er zijn onderdelen in en na de lessen en activiteiten bij culturele instellingen. Na een inventarisatie van behoeftes, thema’s en wat er zoal speelt op een school kan daar een activiteitenprogramma op worden afgestemd, bijvoorbeeld met debatteren over actuele thema’s, samen relevante films kijken en bespreken, een spreker uitnodigen of themadagen voorbereiden. In de brugklassen begint InDifferent altijd met een anti-pestweek, om het gras voor de voeten van potentiële pesters weg te maaien.

Hoe benader je leerlingen met InDifferent?

“Door zichtbaar en aanspreekbaar te zijn. Als nieuwe leerlingen die zich anders voelen zien dat InDifferent op een school is, weten ze dat er een plek is waar ze zich kunnen uitspreken en bezig zijn met idealen. Het is ook een soort talentontwikkeling: we maken films, podcasts, de een schrijft een tekst voor een aankondiging, de andere maakt het beeld, weer een ander beheert de social media. Het mooiste is de eerste bijeenkomst in de brugklassen aan het begin van het jaar. Schoorvoetend komen ze de week erop zelf naar een bijeenkomst na de les, maar binnen een uur zijn nieuwe vriendschappen ontstaan. Je ziet ze opleven.”

Hoe past kunstonderwijs in het programma en de doelstellingen van InDifferent?

“Geschiedenis, natuurkunde en biologie liggen natuurlijk voor de hand als vakken om inclusiviteit en discriminatie te behandelen. Maar ook in andere vakken kun je de koppeling maken. Een wiskundedocent kan bijvoorbeeld vertellen dat veel grote wetenschappers autisme hadden en wat dat maatschappelijk betekende. Over kunst hebben kinderen vaak meteen hun oordeel klaar. ‘Ugh, lelijk.’ Of ‘wow, gaaf.’ Het interessante van een kunstwerk is dat het vragen oproept. Wat zie ik, wat wil de kunstenaar, waar komt het vandaan, waarom is het zoveel geld waard? Als je naar de antwoorden gaat zoeken, schort je je mening op. Zo verruim je de geest. Zo werkt InDifferent ook. Een thema kan nieuw zijn voor je, een mens onbekend, dik, ánders. Stel je oordeel eens uit, ga kennis vergaren, kom in gesprek. Aan het einde mag je de mening hebben die je wilt. InDifferent legt niets op.”

Elmar Noteboom is van huis uit tekenaar en illustrator. Hij studeerde Art & Education aan ArtEZ Zwolle. Sinds 2019 maakt hij deel uit van de Raad van Toezicht van Museum Arnhem. Bij het Dorenweerd College werkt hij al 14 jaar als leerlingbegeleider en docent tekenen. Daar zette hij in 2017 Stichting InDifferent op.

Dit interview verscheen eerder in Cultuurkrant 2021, nummer 4. Bekijk het origineel hier.

We moeten nú praten over racisme, sexting en rechtsextremisme

Pesten, discriminatie, racisme: voor veel jongeren is hun schooltijd zeker niet de makkelijkste periode uit hun leven. De Nederlandse Ismail, Elmar en Yuan zorgen ervoor dat de schoolbanken een veilige plek wordt voor iedereen.

Elmar Noteboom (41) heeft met zijn organisatie InDifferent een eigen methode ontwikkeld om scholen te ondersteunen bij het aanpakken van inclusie, diversiteit en respect.

“Ik ben tekendocent op een middelbare school en zag vaak dat leerlingen die afwijken van de norm gelijk als buitenbeentje worden gezien. Ze worden gepest, genegeerd of zelfs geïntimideerd. Ik heb daarom met leerlingen InDifferent opgezet, een community voor jongeren waar iedereen welkom is.”

“We begonnen met een groep van twintig op het Dorenweerd College maar zijn nu actief op meerdere scholen. We gaan samen naar het theater of kijken films, praten ook over cultuur, racisme, feminisme en seksuele intimidatie. Zo maken we actuele onderwerpen bespreekbaar en krijgen ze de kans om met en van elkaar te leren. Dit heeft ervoor gezorgd dat jongeren die zich eerder eenzaam voelden nu een groep hebben, en ook de cultuur op school wordt positiever. Zowel leerlingen als docenten en ouders zien minder leerlingen in hun eentje verloren de pauzes doorkomen.”

“Binnen scholengemeenschappen moet er nog een hoop worden veranderd. Allereerst is het zo dat er vooral, witte, heteroseksuele mannen op de directeursstoel zitten waardoor diversiteit soms meer iets op papier is dan in de realiteit.”

“Verder merk ik dat we scholen vaak als een kennisfabriek zien. We verwachten veel van leerlingen: ze moeten luisteren, kennis opslaan en voldoendes halen, maar er wordt weinig gedaan om ze in hun persoonsvorming en socialisatieproces te ondersteunen. Scholen moeten meer aandacht besteden aan zaken als positieve omgangsvormen en actuele zaken die aansluiten bij de leefwereld van de leerlingen.”

“Ik zou graag zien dat we wat meer aandacht hebben voor de cultuur op scholen. In Amerika is er bijvoorbeeld overdag les en is de school ’s avonds een plaats waar je terecht kan voor theater, sport of muziek. Waarom hebben wij dat niet? Hoe mooi zou het zijn als er ook op Nederlandse scholen ruimte komt voor persoonlijke en sociale ontwikkeling in plaats van alleen focussen op een baan voor de toekomst?”

Lees het hele artikel hier.

Anne+

Voor coming out dag organiseerden Focus Filmtheater Arnhem en InDifferent een filmvertoning van de film Anne+, met een nagesprek dat werd gehost door Sjors Heinen met in het panel Roman Meutstege, Wayona Latuperissa en Elmar Noteboom.

Me, Myself And I – online talkshow over identiteit

Talkshow Me, Myself And I – over identiteit
In ons thema Me, Myself And I organiseren we een live talkshow rondom het thema identiteit. Met drie hele fijne gasten die allen op hun eigen manier zich bezighouden met dit thema. Zowel in hun werk als in het dagelijkse leven. We richten het spotlicht op alle invalshoeken van identiteit.

Bekijk de talkshow hier.

Elmar Noteboom uitgeroepen tot ‘Arnhemse Held 2020’

20 mei 2021

Elmar Noteboom, de drijvende kracht achter InDifferent, is donderdagavond 20 mei geëerd met de titel ‘Arnhemse Held’. De verkiezing wordt sinds 2018 georganiseerd door Rozet. Noteboom was samen met drie anderen genomineerd voor de titel.

In een online bijeenkomst werd de winnaar door Rozet-directeur Jenny Doest bekend gemaakt. Het was de bedoeling om de winnaar al eerder bekend te maken. Dat kon door corona niet doorgaan. Daarom werd gekozen voor een online uitreiking.
Naast de titel krijgt Noteboom een plekje tussen de ‘heldenrollen’ die het trappenhuis van Rozet sieren.

Op deze rollen staan Arnhemmers die belangrijk geweest in de geschiedenis van de stad. Met de jaarlijkse heldenverkiezing wil Rozet ook Arnhemse helden uit deze tijd een plek geven.

Elmar Noteboom won de titel voor zijn inzet voor InDifferent. InDifferent is een community van leerlingen en docenten op verschillende middelbare scholen in Arnhem. Zij zetten zich in vóór diversiteit en respect en tegen discriminatie op school.

“Ik voel me enorm vereerd”, reageerde Noteboom. “Ik zie mijzelf niet als held. En dat ik nu deze prijs krijg, is waanzinnig. Ik zie deze titel ook als een waardering voor al mijn leerlingen.”

Nominaties
Mensen konden Arnhemmers die zij zien als held nomineren. In totaal werden er 64 Arnhemmers genomineerd. Elmar Noteboom werd daarbij meermalen genoemd.

“Hij een aanspreekpunt voor kinderen die afwijken van de norm. Hij heeft mij persoonlijk erg veel geholpen in een periode waarin ik me bang en somber voelde. Daarom is hij voor mij een held”, motiveerde een van de inzenders haar keuze.

De andere genomineerden waren Noah Hajji, Mohammed Obeido en Allon Cheng. Uit de inzendingen werd door een jury uiteindelijk de Arnhemse Held 2020 gekozen.
“De jury heeft het nog nooit zo moeilijk gehad als dit jaar”, aldus Jenny Doest. “De jury overwoog zelfs om alle genomineerden te laten winnen. We hebben gewikt en gewogen en uiteindelijk een keuze gemaakt.”

Noah Hajji is voorzitter van Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB). Mohammed Obeido richtte Boost op. Dit is een organisatie die een belangrijke rol gespeeld bij de integratie van Syrische vluchtelingen in Arnhem. Allon Cheng startte Resto Ter Harte, een sociale onderneming die de kracht en het plezier van samen koken inzet als wapen voor een betere samenleving.

De titel Arnhemse Held werd eerder uitgereikt aan Marcel Legerstee, de grote man achter Ome Joops Tour en aan Willem van Gent, beheerder van buurtcentrum De Lommerd en hoeksteen van het Spijkerkwartier.

Naast jury-voorzitter Jenny Doest, bestond de jury uit Melvin Kolf (Presikhaaf University) en Patrick Arink (Arnhemsche Courant.)

Lees het artikel hier.

Podcast met burgemeester Ahmed Marcouch

Stichting InDifferent houdt in samenwerking met Arnhem Live een gesprek met de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch. Centraal in deze podcast staat het thema Respect.

ARNHEM – Samen met Elmar Noteboom — directeur stichting InDifferent — gaat een aantal leerlingen van Arnhemse middelbare scholen in gesprek met de burgemeester over dit onderwerp. De pod-cast wordt uitgezonden op zaterdag 14 november om 20.00 uur op www.arnhemlive.nl en is daarna op elk moment terug te bekijken. InDifferent is een community van jongeren en docenten, die opkomt voor diversiteit en respect op school en tegen discriminatie is, op welke manier dan ook. InDifferent betrekt jongeren bij belangrijke vraag-stukken uit de actualiteit en de samenleving. “InDifferent wil diversiteit een vaste plek ge-ven in het curriculum (leerplan voor middelbare scholen). De ontmoeting tussen leerlingen en zelfontwikkeling staat centraal. Om dit te bereiken worden er leuke en informatieve acties, activiteiten en evenementen in school en daarbuiten georganiseerd. Dit doen we in samenwerking met culturele instellingen in Arnhem zoals Arnhem Live, Rozet, Fo-cus Filmtheater, Theater aan de Rijn en Cultuur Oost”, aldus InDifferent.
De InDifferent Podcast is een livestream in beeld en geluid. Het wordt gepubliceerd op zo-wel de website van Arnhem Live (www.arnhemlive.nl) als A op de website van InDifferent (www.indifferent.nl). Daar-naast zal het ook op de diverse I social media kanalen van Arn-hem Live en InDifferent te zien zijn.

Uit de Arnhemse Koerier

 

Geef leerlingen de ruimte om hun eigen mening te vormen

28 mei 2019

Bestaat neutraal onderwijs? En zo ja, hoe ziet dat er dan uit? Mag je als docent je mening geven, of moet je dat juist voorkomen? EMMA laat in een serie portretten zien hoe leraren daar zelf over denken en hoe ze ermee omgaan. In dit eerste deel een interview met Elmar Noteboom. Hij is tekendocent bij het Dorenweerd College in Doorwerth en initiatiefnemer van het platform InDifferent: een community voor en door leerlingen tussen de 12 en 18 jaar, met als doel diversiteit, inclusie en respect te bevorderen.

“Toen ik twaalf jaar geleden docent werd, vond ik het vooral belangrijk dat leerlingen mij aardig vonden en respect voor mij hadden. Dat is in de loop der jaren veranderd. Inmiddels vind ik het belangrijkst dat ik goed ben in mijn vak, dat ik het belang van kunst en creativiteit voor zowel de samenleving als het individu kan overbrengen. Ook de manier waarop ik mijzelf nu positioneer, is veranderd. Nu draag ik minder uit wie ik als persoon ben en wil zijn, dit blijkt vanzelf tussen de regels van mijn lessen door.

Als docent ben je toch een rolmodel voor sommige leerlingen. Wat ik wil uitdragen, is dat we ondanks verschillen met elkaar in gesprek kunnen gaan, zonder elkaar te veroordelen. Dat uit zich bijvoorbeeld in de manier waarop ik een ruzie beslecht. De ene docent stuurt de leerling dan naar de afdelingsleider, de ander laat een leerling nablijven. Ik los een ruzie op door buiten de les in alle rust met elkaar de situatie uit te praten. Door beide partijen aan het woord te laten en te zoeken naar wederzijds begrip, lossen we samen het conflict op. Door acties zoals deze merken leerlingen nog het meest hoe ik over zaken denk.

“Je kunt je als docent niet anders voordoen dan je bent, anders prikken leerlingen er zo doorheen.”

Ruimte voor meningsvorming
Naast docent ben je vooral ook een mens met een mening en ik merk dat leerlingen ook geïnteresseerd zijn in die mening. Er komt vast een moment waarop je wel vertelt wat je vindt, bijvoorbeeld omdat leerlingen naar jouw ervaring of opinie vragen. Dat wil niet zeggen dat je daar meteen mee moet komen. Neem nou het vak dat ik geef. Iedereen heeft bij het zien van een schilderij meteen een mening over dat kunstwerk. Maar ik zou leerlingen tekortdoen als ik direct zou zeggen: deze Mondriaan is mooi, omdat… Als je meteen al je eigen opinie over kunst geeft omdat jij ervoor gestudeerd hebt, ontneem je leerlingen de ruimte om zelf goed onderbouwd een eigen mening over kunst te vormen.

Daarnaast kun je je als docent niet anders voordoen dan je bent, anders prikken leerlingen er zo doorheen. Leerlingen willen het liefst alles weten: waar ik mijn kleren koop, wat ze kosten. Het is aan jou om te bepalen hoe je hiermee omgaat. Ik eet veganistisch, rij geen auto, dus ja: leerlingen en collega’s krijgen uiteraard mee dat ik op een bepaalde manier denk en leef. En als ze willen weten waarom, dan vertel ik dat. Maar ik zal er nooit uit mezelf over beginnen of iemand proberen te overtuigen.

Veilige plek voor iedereen
Er werd laatst door een bepaalde politieke partij geroepen: het onderwijs is te links. Maar zijn zaken als uitpraten, respect hebben voor een andere mening dan de jouwe en een sfeer creëren waarin ook de minderheid zich veilig voelt linkse waarden? In dat geval is het hele onderwijs per definitie links, omdat we ruimte aan de hele samenleving willen bieden. We willen iedereen een veilige plek bieden en ruimte voor een andere mening. Daar staat het onderwijs voor en daar sta ik voor.

Agree to disagree
Natuurlijk verschillen we allemaal; het lijkt zelfs alsof die verschillen de laatste tijd steeds groter worden. Dat geeft niet, zolang er maar ruimte is voor debat en discussie. Agree to disagree dus. Zo van: jij bent qua standpunten uiterst rechts en ik links, maar we moeten toch samenleven en hoe doen we dat? Dat is interessanter dan alleen maar te focussen op verschillen. Als je dat “niet neutraal” noemt, dan is het onderwijs niet neutraal. Voor mij is het vinden van overeenkomsten of gedeelde waarden juist wel neutraal.”

Door Marguerite de Ruijter  voor Emma.nl. Lees het artikel hier.